Najczęściej popełniane błędy związane z interpretacjami podatkowymi

Z tego artykułu dowiesz się o kilku rodzajach błędów, które – jak wynika na naszej praktyki – często pojawiają się w związku z interpretacjami podatkowymi.

Błędy te można podzielić na dwie kategorie; pierwszą z nich są błędy techniczne. Natomiast drugą kategorią błędów są błędy natury zarządzania ryzykiem podatkowym.

I. Błędy techniczne

Niepełny lub nieprawidłowy opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego

Zgodnie z Ordynacją podatkową podatnik składający wniosek o interpretację podatkową zobowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Wynika to z faktu, że właściwy organ podatkowy wydaje interpretację podatkową wyłącznie w oparciu o informacje przedstawione we wniosku. Organ podatkowy nie może badać okoliczności sprawy, która jest przedmiotem wniosku o interpretację. Co prawda, organ podatkowy może zadawać zainteresowanemu dodatkowe pytania, ale nadal bazuje wyłącznie na informacjach pozyskanych od zainteresowanego.

Jeżeli przedstawiony stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będą zbyt lakoniczne lub niejasne, organ podatkowy ma prawo przypadkach odmówić wydania interpretacji indywidualnej.

Z drugiej jednak strony, wnioskodawcy powinni unikać sytuacji, w których przedstawienie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego jest zbyt zniuansowane. Po pierwsze, zamieszczanie informacji niemających znaczenia dla sprawy nic nie daje żadnych korzyści. Po drugie, w praktyce często zdarza się, że podatnicy nie realizują w 100% założeń przedstawionych we wniosku. To z kolej stwarza ryzyko, że w razie kontroli lub postępowania podatkowego, organ kontrolujący może zakwestionować wartość ochronną interpretacji, ponieważ ta zbyt daleko odbiegać będzie od okoliczności sprawy. Jeżeli wniosek będzie sporządzony w sposób zbyt szczegółowy, podatnikowi może być trudno się zastosować do interpretacji wydanej na jego podstawie (na przykład z powodu działań kontrahenta, partnera, etc.).

W praktyce, to ta część wniosku o interpretację indywidualną powinna być przedmiotem najpoważniejszych rozważań zainteresowanego, tak aby informacje przedstawione we wniosku były wystarczające do zapewnienia ochrony, lecz nie generowały same w sobie problemu i nie ograniczały działań podatnika.

Brak prawidłowego uzasadnienia

Prawidłowe uzasadnienie stanowiska zainteresowanego jest merytorycznie najistotniejsze. To w tym miejscu, zainteresowany może przedstawić swój punkt widzenia na swoją sprawę oraz przedstawić argumenty dla organu podatkowego, dlaczego tak uważa.

Część wniosku dotycząca uzasadnienia, jest często bardzo techniczna oraz przepełniona żargonem prawniczym; zwykle zawiera wiele odwołań do aktów prawnych, innych interpretacji indywidualnych oraz wyroków sądów i trybunałów.

Dla zainteresowanego bez wykształcenia prawnego, prawidłowe sformułowanie uzasadnienia może być dużym wyzwaniem.

Należy jednak pamiętać, że prawidłowe sformułowanie uzasadnienia jest podstawą do uzyskania satysfakcjonującej interpretacji.

Przedstawienie stanowiska zainteresowanego w części wniosku dotyczącej przedstawienia stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego

Zamieszczenie swego stanowiska w części dotyczącej przedstawienia stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego wniosku jest zdecydowanie najpoważniejszym i jednym z najczęściej pojawiających się błędów technicznych przy sporządzaniu wniosków o interpretacje indywidualne. Niestety, najczęściej popełniany jest mimo najlepszych chęci zainteresowanych.

Dla przykładu, z sytuacją taką możemy mieć do czynienia w przypadku, gdy dany podatnik chce wiedzieć, czy spełnia przesłanki prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych działalnością gospodarczą jest działalność zarobkowa:

wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, etc.

Jak widać definicja jest niezwykle rozległa, ale w praktyce sprowadza się do analizy czy działalność danego podatnika jest prowadzona w sposób „zorganizowany i ciągły”.

Jeżeli jednak, zainteresowany we wniosku wskaże, że „nie prowadzi swoich działań w sposób zorganizowany i ciągły” to organ potraktuje te informacje jako stwierdzenie faktu, który sam w sobie nie będzie przedmiotem analizy, lecz. W takim wypadku, organ podatkowy wyda interpretację zgodnie, z którą podatnik nie prowadzi działalności podatkowej. Ale uwaga, konkluzja wynika w tym wypadku nie z analizy sytuacji podatnika, a z faktu, że ten sam określił, że takiej działalności nie prowadzi.

Niestety, ale interpretacja wydana na podstawie tak sporządzonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego będzie bezwartościowa. Co gorsza, może upewnić podatnika w błędnym przeświadczeniu.

Znów potwierdza się, że należy niezwykle ostrożnie podchodzić do informacji udzielanych w części wniosku dotyczącej przedstawienia stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

II. Błędy natury zarządzania ryzykiem podatkowym

Wystąpienie o interpretację bez uzasadnionego interesu prawnego

Interpretacje indywidualne wydawane są w indywidualnych sprawach podatników.

Sprawy te mogą dotyczyć zarówno stanu, który już zaistniał lub który ma dopiero mieć miejsce.

Powyższego nie powinno się jednak mylić, z prawem do występowania z wnioskiem o interpretację dotyczącą zdarzenia hipotetycznego.

W szczególności dotyczyć może to prawników lub doradców podatkowych, którzy występując z wnioskiem o interpretację indywidualną, mogliby chcieć uzyskać informację co do prawidłowości swoich profesjonalnych poglądów lub usług.

Proszę jednak zauważyć, że uzyskane informacje wykorzystywane byłyby wtedy, do działalności gospodarczej tych profesjonalistów, ale nie dotyczyłyby ich obowiązków podatkowych, lecz obowiązków ich klientów.

Wystąpienie z wnioskiem o interpretację podatkową, gdy to może zaszkodzić

Podstawową zasadą wynikającą z interpretacji indywidualnej jest to, że zastosowanie się do niej nie może szkodzić podatnikowi.

Nie oznacza to jednak, że podatnik nie może zaszkodzić sobie sam występując o interpretację.

Należy pamiętać, że interpretacje indywidualne przekazywane są do urzędów skarbowych wnioskodawców.

Tym samym, właściwy organ podatkowy otrzymuje informacje co do aspektu naszej działalności, która jest źródłem ryzyka podatkowego. Jeżeli mamy świadomość, że praktyka organów podatkowych jest sprzeczna z podejściem praktykowanym przez nas (nasze podejście może być natomiast spójne z podejściem sądów administracyjnych), może nie być wskazane, żeby uwidaczniać ten aspekt działalności organom podatkowym (w praktyce dotyczy to wyłącznie stanu już zaistniałego).

Wystąpienie o interpretację, gdy właściwy jest inny instrument

O ile interpretacja indywidulana jest instrumentem niezwykle przydatnym, nie oznacza to, że jest instrumentem odpowiednim w każdym przypadku.

Przed wystąpieniem z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, należy zastanowić się czy ten instrument sprawdzi się w naszej sytuacji.

Dla przykładu, jeżeli planujemy założenie biznesu i zastanawiamy się nad wyborem formy opodatkowania, to interpretacja indywidualna nam w tym nie pomoże.

Innym aspektem, mniej oczywistym, są elementy optymalizacji podatkowej. Interpretacje podatkowe, nie są wydawane w sytuacjach, gdy Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej poweźmie wątpliwość, że interpretacja indywidualna, może zostać wykorzystana w celu agresywnej optymalizacji podatkowej.

Istnieją także sytuacje (a właściwie obszary) prawa podatkowego, które wyłączone są z tej instytucji w całości.

Niewystąpienie o interpretację, gdy jest to wskazane

Jak już wskazano wyżej, istnieją sytuacje, gdy wystąpienie z wnioskiem o interpretację podatkową może nie przynieść rezultatów na jakie liczy podatnik.

Korzystanie z interpretacji podatkowych powinno być zawsze poprzedzone analizą skutków jakie mają przynieść.

Należy jednak pamiętać, że istnieją sytuacje, w których zawsze wskazane jest wystąpienie z wnioskiem o interpretację podatkową. Są to na przykład sytuacje, gdy:

konsekwencje podatkowe zakwestionowania prawidłowości zachowania się podatnika rodzą po jego stronie istotne ryzyko finansowe;
konsekwencje podatkowe zakwestionowania prawidłowości zachowania się podatnika rodzą po jego stronie istotne ryzyko karno-skarbowe;

W opinii naszej Kancelarii, gdy niewystąpienie z wnioskiem o interpretację podatkową w którymkolwiek powyższym przypadku, należy rozpatrywać w kategoriach błędu zarządzania ryzykiem podatkowym.